حمایت از طرح های صنعتی (شرایط و ضمانت اجراها) در حقوق ایران و اتحادیه اروپا

طرح صنعتی آفرینه ای زیباشناختی به صورت دو بعدی یا سه بعدی و مربوط به ظاهر محصولات صنعتی است. برای حمایت از طرح های صنعتی وجود دو دسته شرایط ایجابی و سلبی لازم است. این پژوهش با رویکردی تحلیلی و توصیفی به بررسی تطبیقی شرایط حمایت از طرح صنعتی و ضمانت اجراهای نقض حقوق ناشی از طرح صنعتی در نظام حقوقی اتحادیه اروپا و ایران پرداخته است. در این راستا با بررسی به عمل آمده در دو نظام مزبور برای حمایت از طرح صنعتی جدید بودن، داشتن کاربرد صنعتی، عدم تلازم طرح صنعتی با عملکرد فنی محصول، عدم تعارض طرح با نظم عمومی و اخلاق حسنه و عدم تشابه با نمادهای ملی و دولتی، لازمه حمایت به شمار آمده است. در نظام حقوقی ایران به صراحت از شرط تمایز ظاهری محصول سخن گفته شده است، حال آن که در نظام اتحادیه اروپا، چنین شرطی مورد تصریح قرار نگرفته است. اصالت و ثبت که در حقوق ایران از آن به عنوان شرط حمایت از طرح صنعتی یاد شده، در اتحادیه اروپا شرط حمایت نیست. شرط عدم وابستگی قطعه حاوی طرح به محصول اصلی در نظام حقوقی اتحادیه اروپا به عنوان شرط حمایت، مورد پذیرش قرار گرفته است. در حقوق اتحادیه اروپا و ایران، صدور قرار تأمین دلیل، دستور موقت و ضمانت اجرای گمرکی برای حمایت از حقوق ناشی از طرح صنعتی، پیش بینی شده است. اما پیش بینی مقررات راجع به مسوولیت مدنی در حقوق اتحادیه اروپا به قوانین ملی کشورهای عضو اتحادیه واگذار شده است. در حقوق ایران نیز بحث چگونگی جبران خسارت در نظام حمایتی ویژه طرح های صنعتی مورد پیش بینی واقع نگردیده است. نقض حقوق ناشی از طرح صنعتی در حقوق ایران با ضمانت اجرای کیفری مواجه است در حالی که مقررات اتحادیه اروپا تصمیم گیری در این خصوص را به قوانین ملی کشورهای عضو محول نموده است. واژگان کلیدی: طرح صنعتی، شرایط حمایت، ضمانت اجرای مدنی، ضمانت اجرای کیفری.